Spichlerz, którego już nie ma.

w dniu

Kiedy w drugiej połowie XVII wieku działalność rodu Colonnów na naszym terenie zmierzająca do podniesienia gospodarczego podległych im dóbr i miasta zaczynała przynosić pewne rezultaty, wówczas odbudowano na tym terenie folwarki, reaktywizowano cechy i odnowiono szereg budowli (m. in. kościół parafialny, św. Barbary, itp.). Prawdopodobne jest również to, iż w tym właśnie czasie powstał strzelecki spichlerz.


Strzelecki spichlerz w 1933 roku.  (źródło: Oberschlesien im Bild, 1933)



Spichlerz (czasem: śpichlerz, spichrz, elewator zbożowy) to jedno lub kilkokondygnacyjna budowla przeznaczona od przechowywania materiałów sypkich, głównie ziarna zbóż – przechowywanych luzem lub w workach, charakteryzuje się zwartą bryłą, stromymi dachami, trójkątnymi szczytami oraz niewielkimi oknami.

Spichlerze wiejskie najczęściej budowane były z drewna jako dwukondygnacyjne, otoczone galerią na jednej lub obydwu kondygnacjach. Kryte były dachem dwu lub czterospadowym. Przeważnie posiadały jedno duże wejście oraz kilka małych okienek.  Spichlerz jako element zabudowań dworskich najczęściej był murowany ze zdobieniami na fasadzie.
Dzisiaj rolę dawnych spichlerzy pełnią silosy.

Spichlerz w roku 1930.  Fot. Der Oberschlesier (źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa)



Strzelecki zabytkowy spichlerz znajdował się przy ul. Marka Prawego (dawnej na tzw. przedmieściu lublinieckim), wybudowany prawdopodobnie w drugiej połowie  XVII wieku przez hrabiego Filipa Colonnę przy dawnym folwarku dworskim. Hrabia Colonna podczas swej pięcioletniej podróży po krajach Europy zachodniej zapoznał się z nowoczesnymi metodami uprawy ziemi i hodowli zwierząt domowych. Zdobyte w tym czasie informacje starał się wprowadzić w życie w swoich folwarkach, gdzie również budował spichlerze.

Spichlerz w latach dwudziestych XX wieku. Fot. Max Glauer. (źródło: fotopolska.eu)



Wybudowano go z drewna na rzucie wydłużonego prostokąta z nowszą przybudówką przy dłuższym boku od strony wschodniej. Był konstrukcji zrębowej i sumikowo – łątkowej, ustawiony częściowo na starej podwalinie, a częściowo na nowszym podmurowaniu. Wewnątrz znajdowały się stropy belkowe, które wsparte były na rzędach słupów. Wejścia miały zaokrąglone nadporoża, a okienka były kwadratowe. W szczytowej ścianie od południowej strony znajdowały się zadaszone schody oraz ganek z okapem wspartym na słupach. Dach był czterospadowy ze świetlikami i przyczółkiem, pokryty gontem. Spichlerz został poddany remontowi w latach 1981 – 85. Stanowił element muzeum Wsi Opolskiej w Bierkowicach i wpisany był do rejestru zabytków. 25 czerwca 1999 roku spłonął bezpowrotnie.

Tak wyglądał nim spłonął.
(źródło: Smoleń S., T., Strzelce Opolskie. Miasto i kościół na przełomie wieków, Strzelce Op. 2008.)





Dziś pozostało tylko to oraz wspomnienia:



W tym miejscu do czerwca 1999 roku stał XVII wieczny spichlerz zbudowany przez hrabiego Filipa Colonne. (zdjęcia zbiory wlasne)




Tekst opublikowany po raz pierwszy na stary blogu (historian.bloog.pl) dnia 06. 11.2013  |  21:42
 
 


 
Bibliografia:
  1. Informator. Strzelce Opolskie 1990.
  2. Jonca K., Zarys dziejów Strzelec Opolskich (do roku 1945) [w:] Ziemia strzelecka. Szkice monograficzne, Wrocław 1970.
  3. Smerda M., Opolskie i kozielskie majątki kameralne w latach 1666 – 1727 [w:] Śląski Kwartalnik Historyczny „Sobótka”.
  4. Smoleń S., T., Strzelce Opolskie. Miasto i kościół na przełomie wieków, Strzelce Op. 2008.
  5. Takie są Strzelce Opolskie. Informator. Opole 1994.







Komentarze

Prześlij komentarz