Coraz częściej pojawiają
się z Państwa strony pytania o nazwy ulic, które występowały w
Gross Strehlitz przed II wojną światową oraz o ich dzisiejsze
odpowiedniki. Starając się wyjść naprzeciw Waszym oczekiwaniom
poniżej publikuję listę wraz z ich ówczesnym wyglądem utrwalonym
na starych zdjęciach i pocztówkach.
Dawne
nazwy ulic zostały wymienione w kolejności alfabetycznej, a obok
nich wypisane współczesne odpowiedniki.
Przedwojenna pocztówka z Gross Strehlitz
(zbiory
własne M. Lipok)
Groß Strehlitz Stadtplan
(źródło:
grytzka-genealogie.de)
Nazwy ulic w Strzelcach
Op. do 1945 roku i ich współczesne odpowiedniki:
Adamowitzer
Straẞe (w latach 1939-1945 – Frankenstraẞe)
– 1 Maja
Adolf
Hitler Straẞe (1936-1945) – Krakowska
Albertstraẞe
– Ks. Karola Lange
Alter
Ring – Rynek
Am
Bergblick – (dawniej Gen. K. Świerczewskiego) / Klonowa
Am
Wäldchen – na zak. ul. Strzelców Byt. i Farbyczna
Aunenstraẞe
– (dawniej Zielona, Rosenbergów) / Kupiecka
Bahnhofstraẞe
– Dworcowa
Birkenweg
– Brzozowa
Bischofstaler
Straẞe – Ujazdowska
Bismarckstraẞe
– Osiedlowa
Blockstraẞe
– Blokowa
Brückenweg
– Mostowa
Coseler
Straẞe – Kozielska
Dietrich
Platz – Plac Targowy
Dragonerweg
– Moniuszki 6B
Ebereschenweg
– Jarzębowa
Eichendorffweg
– Dębowa
Elizabethhof
– majątek Mokre Łany
Ellinger
Weg – J. Matejki
Fabrikstraẞe
– (dawniej Nowotki), Fabryczna
Feldstraẞe
– Polna
Florianweg
– Floriana
Flurstraẞe
– Łąkowa
Friesenhof
– majątek Suche Łany
Ganserweg
– Strzelecka → od mostu kolejowego w stronę Dziewkowic
Garnisonstraẞe
– Strażacka
Gartenstraẞe
– (dawniej Ogrodowa) / ks. Wajdy
General–Hoefer
Straẞe – Krzywoustego
Gogoliner
Straẞe – Gogolińska
Graf
Colonna Straẞe – Chrobrego
Graf
Renard Straẞe – (dawniej 18 Marca) / Piłsudskiego
Groẞ
Vorwerk – Stadnina Koni
Gundrumstraẞe
– Kościuszki
Gustaw-Freytag
Straẞe – Jordanowska
Gymnasialstraẞe
– Moniuszki
Himmelwitzer
Chaussee – dawna Szosa Jemielnicka, dziś
to ul. Marka Prawego
Hindenburgplatz
– (dawniej Pl. Wolności) / Pl. Żeromskiego
Hummereistraẞe
– Mickiewicza
Kalkwerk
Stadt Oppeln – Marka Prawego → Wapienniki
Karlstalerweg
– Osiecka,
Kirchstraẞe
– H. Kołłątaja
Kolonie
Siebenhäuser – Siedem Domków
Krakauer
Straẞe – Krakowska
Kreuzkirchstraẞe
– Grunwaldzka
Kurze
Straẞe – Chopina
Lublintzerstraẞe
(Lublinitzer Vorstadt) – Marka Prawego
Malapaner
Straẞe – Powstańców Śląskich
Maximilianstraẞe
– Ligonia
Niederkircher
Weg – Dolna
Neuer
Ring – Pl. Żeromskiego (Neuer Ring używany
był wcześniej niż Hindenburgplatz)
Oppelner
Straẞe – Opolska
Parkstraẞe
– Parkowa
Pfarrkolonie
– Farska Kolonia
Pfarrwaldweg
– Leśna
Piastenplatz,
Scheunenplatz – Plac Kopernika
Prankelweg
– boczna równoległa Gogolińskiej → obok Banku Spółdzielczego
Schloẞ
– Zamek
Schloẞstraẞe
– Zamkowa
Schloẞpark
– Park Miejski
Schul–Strasse
– Ludowa
Schützenstraẞe
– Strzelców Bytomskich
Seilerstraẞe
– M. Konopnickiej
Stadtwald
– Las Miejski
Strafanstalts–Kolonie
– Karola Miarki
Straẞe
der S.A. - Wojska Polskiego
Thomasweg
– Habryki
Toster
Chaussee – Toszecka
Toster
Straẞe – północna strona Rynku od Wojska Polskiego
Wallstraẞe
– Wałowa
Wiesenweg
– Wawrzyńca Świerzego
Zollhausstraẞe
– Celna
Prälat
Glowatzki Weg – Szpitalna
Kilka wybranych kadrów z
dawnego Gross Strehlitz
Fragment przedwojennej Oppelnerstrasse.
W
miejscu widocznego po prawej stronie budynku znajduje się dziś
stacja paliw.
(zbiory własne M.
Lipok)
Fragment
parku.
(zbiory własne
M. Lipok)
Fragment
południowej pierzei Rynku (zniszczona
w styczniu 1945 roku)
z wlotem z ul. Opolskiej.
W oddali widoczna wieża kościoła p.w.
Bożego Ciała.
(źródło: polska-org.pl)
Ulica
Zamkowa – widoczna od strony Rynku. Ulicę zamyka brama wjazdowa na
teren pałacu.
(źródło: fotopolska.eu)
Ulica
Zamkowa – widok spod
pałacowej bramy.
(źródło: aukcje
internetowe)
Nieistniejący
już dziś część Rynku, z prawej strony widoczny fragment ratusza.
(źródło: polska-org.pl)
Strzelecki
ratusz w 1911 roku.
Nie było jeszcze wówczas charakterystycznej dla
tego miejsca fontanny.
(źródło:
fotopolska.eu)
Widok
z Rynku na dzisiejszą ul. H. Kołłątaja i kościół św.
Wawrzyńca.
(źródło: fotopolska.eu)
Albertstraẞe
– fragment
dzisiejszej ul. ks.
K. Lange.
(źródło: fotopolska.eu)
Neuer
Ring – dziś
to plac S. Żeromskiego.
(źródło:
fotopolska.eu)
Widok
z placu S. Żeromskiego na dzisiejszą ul. Chopina – wówczas Kurze
Straẞe.
(źródło: fotopolska.eu)
Widok
na południowo-zochodni róg z wlotem na ul. Chopina (większe
zdjęcie) oraz róg
północno-wschodni pl. Żeromskiego z wlotem na ul. Ludową (zdjęcie
mniejsze).
(źródło: fotopolska.eu)
Hindenburg
Platz, to późniejsza
nazwa Neuer Ring.
W
latach 20. XX w. ustawiono tam pomnik upamiętniający ofiary I wojny
światowej.
Dziś w tym miejscu znajduje się pomnik S. Żeromskiego.
(źródło: fotopolska.eu)
Kolejny
fragment dzisiejszego pl. Żeromskiego z widoczną synagogą (dziś
w tym miejscu znajduje się hala sportowa)
oraz widokiem na wlot ul. Wałowej - Wallstraẞe.
(źródło: fotopolska.eu)
Schul-Strasse
– dzisiejsza
ul. Ludowa, na zdjęciu widok od strony pl. Żeromskiego.
(źródło:
fotopolska.eu)
Ulica
Krakowska z widokiem do skrzyżowania z ul. M. Prawego.
(źródło: fotopolska.eu)
Fragment
ul. Krakowskiej z widocznym Gimnazjum Królewskim (dziś
budynek Liceum Ogólnokształcącego) oraz dawnym
Starostwem w tle, na miejscu którego dziś znajduje się Media
Expert.
(zbiory
własne M.
Lipok)
Fragment
Mokrych Łan z ulicą Ujazdowską –
Bischofstaler
Straẞe.
Widoczny
po prawej stronie budynek (Ujazdowska
7) zachował
się do dziś, przed wojną znajdował się w nim zajazd „Nowy
Świat”.
(źródło:
Gaworski M., Strzelce Opolskie. Miasto i powiat na dawnych
pocztówkach.)
Fragment
Wiesenweg
– dzisiejsza ul.
Wawrzyńca Świerzego
(źródło: fotopolska.eu)
Himmelwitzer
Chaussee – dawna
Szosa Jemielnicka, dziś to fragment ul. Marka Prawego.
W tle widzimy
budynek dawnej Szkoły Podstawowej nr 1.
(źródło:
Gaworski M., Strzelce Opolskie. Miasto i powiat na dawnych
pocztówkach.)
Na
zdjęciu fragment Strafanstalts–Kolonie,
dziś to ul.
Żwirki
i Wigury, widok od strony ul. Marka Prawego.
Widoczny z lewej strony
znak zabrania korzystania mieszkańcom z tej drogi.
W
centrum widoczny budynek dzisiejszego Zakładu Karnego nr 1.
(źródło:
Gaworski M., Strzelce Opolskie. Miasto i powiat na dawnych
pocztówkach.)
Część
zabudowy
Lublintzerstraẞe
– charakterystyczne
do dziś budynki na ul. Marka Prawego.
(źródło:
fotopolska.eu)
Lublinitzer
Vorstadt –
przedmieście
lublinieckie, dziś ul. Marka Prawego, widok od str. skrzyżowania z
ul. Krakowską. Dziś w tym miejscu znajduje się duży blok, z lewej
widoczny fragment budynku poczty.
(źródło: fotopolska.eu)
Malapaner
Straẞe
– dziś
ul. Powstańców
Śląskich.
(źródło: fotopolska.eu)
Adamowitzer
Straẞe
– dziś ul. 1 Maja i
jej charakterystyczna do dziś
zabudowa. Widoczny
na pierwszym planie budynek
(gospoda
Michaela Gamona)
już nie
istnieje, obecnie
w tym miejscu znajduje się parking dla samochodów.
(źródło:
Gaworski M., Strzelce Opolskie. Miasto i powiat na dawnych
pocztówkach.)
Widok
na fragment
Gartenstraẞe
– dzisiejsza
ul. ks.
Wajdy, z
lewej strony widoczna wieża ciśnień.
(źródło: fotopolska.eu)
Gustav-Freitag
Straße w
1940 roku
– czyli dzisiejsza ul. Jordanowska i charakterystyczna zabudowa,
która przetrwała do dziś.
(źródło:
aukcje internetowe)
Szkoła
św. Anny dla dziewcząt znajdowała się przy Gundrumstraẞe,
dziś
w tym budynku mieści się Prokuratura Rejonowa przy ul. Kościuszki.
(źródło: fotopolska.eu)
Budynek
Landwirschaftsschule (Szkoły
Rolniczej)
przy Schützenstraẞe,
dziś
to Centrum Bankietowe „Rezydent” przy ul. Strzelców Bytomskich.
Z
lewej, w tle widoczna część zakładu braci Prankel.
(źródło:
fotopolska.eu)
Nieistniejąca
już restauracja
w Farskiej Kolonii
(spłonęła
w 1945 r.) -
części
Strzelec Opolskich założonej przez księży.
(źródło:
fotopolska.eu)
Bibliografia:
1.
Adressbuch
/ Einwohnerbuch für den Kreis Gross Strehlitz OS. mit den Städten
Gross Strehlitz OS., Bergstadt OS. und Bischofstal OS. und allen
Gemeinden, 1938.
2.
Gaworski M., Strzelce Opolskie. Miasto i powiat na dawnych
pocztówkach, Strzelce
Op. 2005.
3.
Mutz K., Strzelce Opolskie przed 1945 i po, Krapkowice 2013.
4.
www.fotopolska.eu
(dostęp: 21.06.2020)
Komentarze
Prześlij komentarz