Projekt mauzoleum Renardów - właścicieli Strzelec Opolskich (wówczas Gross Strehlitz), autorstwa Hermanna Friedricha Waesemanna (1813-1879). Rysunek przedstawia widok od frontu oraz dwa przekroje, poprzeczny i podłużny. Wybudowane w 1837 r. z inicjatywy hrabiny Euphemii, żony Andreasa von Renard.(źródło: www.fotopolska.eu)
Około 1837 roku graf Andreas von Renard rozpoczyna budowę kaplicy wg projektu Hermanna Friedricha Waesemanna.Budowla ta powstała dzięki inicjatywie żony hrabiego - Euphemii, która jako osoba głęboko wierząca wystarała się u władz kościelnych o zgodę na postawienie własnej kaplicy – mauzoleum. Mauzoleum znajdowało się w pobliżu średniowiecznych murów miasta, naprzeciw kościoła ewangelickiego (dzisiaj Kościół Bożego Ciała). Spełniało również funkcję pałacowej kaplicy, w której odbywały się msze święte i nabożeństwa. W podziemiach znajdowały się miejsca pochówku członków rodziny Renarda. W mauzoleum spoczęły ciała Euphemii von Renard (pierwszej córki hrabiego), Johannnes von Renard (założyciel strzeleckiego gimnazjum, dziś Liceum Ogólnokształcące im. W. Broniewskiego), Hippolith von Renard (tragicznie zmarły podczas polowania w czarnocińskim lesie - jego historię opisuję w temacie Czarnocina), Maria verm. von Tschirschky-Reichell, żona Euphemia Renard geb. Rudzinska von Rudno oraz sam Andreas von Renard. Po jego śmierci w kaplicy nie odprawiano już żadnych nabożeństw oraz obrzędów katolickich.
Podczas przejścia przez miasto wojsk radzieckich (styczeń 1945 r.) kaplica została splądrowana i spalona. Niezabezpieczone ruiny stały do lat sześćdziesiątych XX wieku, w jej wnętrzu wandale robili co tylko chcieli. Ówczesne władze miejskie podjęły decyzje o jej rozbiórce. Za sprawą ks. Stefana Baldego, proboszcza parafii św. Wawrzyńca, zbezczeszczone mauzoleum rozebrano na początku lat siedemdziesiątych. Podziemia zostały zasypane, a ciała rodziny hrabiego przeniesiono na cmentarz miejski przy kościółku św. Barbary.W miejscu, gdzie niegdyś znajdowała się kaplica Renardów, w maju 2008 roku odsłonięto pamiątkową tablicę.
Dzięki zapiskom pasjonata lokalnej historii i nauczyciela w naszym mieście, autora kilku książek na temat Strzelec Opolskich - śp. Stanisławowi Smoleniowi, zachował się opis wnętrza ze zniszczonej po wojnie kaplicy św. Andrzeja, który chciałbym w tym miejscu zacytować:
"Kiedy rozpocząłem pracę w Strzelcach Opolskich, w 1961 roku, jako nauczyciel, zainteresowałem się zabytkami miasta. Wiosną 1962 roku, z grupą młodzieży wybrałem się na zwiedzanie strzeleckiego parku. Tak trafiłem do ruin kaplicy św. Andrzeja. Zrobiliśmy zdjęcia. To były chyba ostatnie fotografie, ślady historii. Przez zabite deskami wejście dostałem się do środka kaplicy, ale tu, poza resztkami muru niczego już nie było. Przez otwór w betonowym sklepieniu parterowej kaplicy wszedłem do podziemia - grobowca rodu Renardów. Panował półmrok. W świetle słonecznych promieni i blasku kieszonkowej latarki zdołaliśmy odczytać napisy na płytach grobowców. Niektóre z nich były bardzo zatarte, po prostu zniszczone. Te, które zdołałem odczytać - ku pamięci przyszłych pokoleń i historii - zamieszczam tu w oryginalnej wersji:
Euphemia
Graefin Renard
*
16 October 1827
†
12
Februar 1838
Maria
Graefin verm. von Tschirschky-Reichell
*
5 August 1826
†
4
Februar 1847
Euphemia Graefin Renard geb. Rudzinska von Rudno
* 10 December 1800
† 26 April 1853
Hippolith
Graf Renard
*
1 November 1831
†
October
1855
Johannes
Graf Renard
*
24 März 1829
†
7
März 1874
Andreas
Maria Graf Renard
*
12 Januar 1795
†
21
November 1874 ".
Co ciekawe, istnieje przypuszczenie, że materiał z rozebranej kaplicy został wykorzystany m. in. do budowy murku znajdującego się obok parku miejskiego i obok budynku sądu przy ulicy Opolskiej. Uważny przechodzień może znaleźć w tym murze jeden z kamieni z widocznymi śladami napisów - inskrypcji, ale czy one rzeczywiście pochodzą z dawnego mauzoleum?
Bibliografia:
1. Gaworski M., 700 lat właścicieli strzeleckiego zamku, Strzelce Opolskie 2007.
2. Smoleń S., Strzelce Opolskie znane i nie znane, Strzelce Opolskie 1998.
3. Smoleń S., Historia kaplicy św. Andrzeja [w:] Kalendarz Strzelecki 2001.
4. http://www.dokumentyslaska.pl/epitafia/miejscowosci/strzelce%20renard.html
Komentarze
Prześlij komentarz